หลายคนอาจเคยมีประสบการณ์ว่าแค่โดนลมแอร์ หรือลงน้ำเย็นๆ ผิวหนังก็เกิดผื่นแดง คัน หรือบวมแดงขึ้นมาอย่างรวดเร็ว อาการแบบนี้อาจไม่ใช่แค่แพ้อากาศธรรมดา แต่อาจเกี่ยวข้องกับภาวะที่เรียกว่า “ลมพิษจากความเย็น” ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้จริงในผู้ที่มีผิวไวต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ
ลมพิษจากความเย็นคืออะไร?
ภาวะนี้จัดอยู่ในกลุ่มของลมพิษชนิดหนึ่ง โดยเกิดจากการที่ผิวหนังสัมผัสกับความเย็น ไม่ว่าจะเป็นน้ำเย็น อากาศเย็น หรือแม้แต่การจับวัตถุที่มีอุณหภูมิต่ำ ส่งผลให้เซลล์ในผิวหนังปล่อยสารที่เรียกว่า “ฮีสตามีน”ออกมา กระตุ้นให้เกิดผื่นคัน บวมแดง หรือเป็นตุ่มนูนเฉียบพลัน
อาการ ลมพิษจากความเย็น
ทั่วไปแล้วอาการของลมพิษจากความเย็นจะเกิดขึ้นภายในไม่กี่นาทีหลังจากสัมผัสกับความเย็น อาการที่พบบ่อยช
- ผื่นนูนแดง หรือเป็นลมพิษเฉพาะบริเวณที่สัมผัสกับความเย็น
- คัน ระคายเคือง หรือรู้สึกแสบผิวหนัง
- บางรายอาจมีอาการบวมที่ปากหรือลำคอหากรับประทานของเย็น
- หากอาการรุนแรง อาจมีเวียนศีรษะ ความดันโลหิตต่ำ หรือแน่นหน้าอกได้
ใครมีความเสี่ยงมากกว่ากัน
ภาวะนี้พบได้ในทุกเพศทุกวัย แต่มีแนวโน้มพบในวัยรุ่นและผู้ใหญ่ตอนต้นมากกว่า ผู้ที่มีประวัติภูมิแพ้ ลมพิษชนิดอื่น หรือมีสมาชิกในครอบครัวเป็นลมพิษ อาจมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังพบในบางกรณีที่มีปัจจัยทางพันธุกรรมร่วมด้วย
สาเหตุเกิดจากอะไร ?
สาเหตุที่แน่ชัดของลมพิษจากความเย็นจะยังไม่สามารถอธิบายได้ทั้งหมด แต่มีสมมุติฐานว่าความเย็นอาจกระตุ้นให้เซลล์ในผิวหนังปล่อยสารกระตุ้นการอักเสบ ฮีสตามีน (Histamine)
ออกมา ทำให้เกิดปฏิกิริยาทางผิวหนังลักษณะเฉียบพลันขึ้น ต่างจากลมพิษทั่วไปที่เกี่ยวข้องกับการแพ้อาหาร หรือสารก่อภูมิแพ้โดยตรง
วิธีดูแลและลดความไวของผิวต่อความเย็น
- เลี่ยงการสัมผัสความเย็นโดยตรง
เช่น หลีกเลี่ยงการว่ายน้ำในสระที่มีอุณหภูมิต่ำ หรืออยู่ในห้องแอร์เป็นเวลานานโดยไม่สวมเสื้อคลุม - แต่งกายให้อุ่น
โดยเฉพาะในฤดูหนาวหรือเมื่อเดินทางไปต่างประเทศที่อากาศหนาวเย็น - หมั่นดูแลผิวให้ชุ่มชื้น
การทาครีมบำรุงผิวอย่างสม่ำเสมอ ช่วยเสริมเกราะป้องกันของผิวหนังไม่ให้ระคายเคืองง่าย - พบแพทย์เมื่อมีอาการรุนแรง
เช่น บวมที่ลำคอ หายใจลำบาก หรืออาการลมพิษกระจายหลายจุด ควรพบแพทย์เพื่อประเมินและรับคำแนะนำ - อย่าหยุดยาเองหากอยู่ในช่วงการรักษา
เพราะการหยุดยาอย่างกะทันหันอาจกระตุ้นให้อาการกำเริบมากขึ้นได้
ลมพิษจากความเย็น ต้องรักษาหรือแค่หลีกเลี่ยงก็พอ
หากอาการไม่รุนแรง การหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นอาจเพียงพอ แต่ในบางรายอาจจำเป็นต้องใช้ยา เช่น ยาต้านฮีสตามีน หรือปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยงในระยะยาว หากมีแนวโน้มจะเกิดภาวะลมพิษซ้ำบ่อยครั้ง
ลมพิษจากความเย็นอาจดูเหมือนอาการเล็กน้อยที่หายเองได้ แต่สำหรับบางคนแล้ว กลับกลายเป็นอาการเรื้อรังที่กระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ความเข้าใจในกลไกของร่างกาย และการดูแลตัวเองอย่างเหมาะสม เป็นการลดโอกาสเกิดอาการซ้ำ หากสงสัยว่าตัวเองมีแนวโน้มเป็นภาวะนี้ ควรเข้ารับคำแนะนำจากแพทย์เพื่อวางแผนดูแลได้อย่างเหมาะสม
สอบถามเพิ่มเติมหรือต้องการเข้ารับคำแนะนำเกี่ยวกับอาการลมพิษเรื้อรัง
โรงพยาบาลศรีสุโข พิจิตร
ที่อยู่: 22/29 ถนนสระหลวง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองพิจิตร จังหวัดพิจิตร 66000
เบอร์โทรศัพท์: 056 612 377
สายด่วน: 063 339 3654
LINE Official: @Srisukho
เว็บไซต์: https://srisukho.co.th/
